دوباره به دیدار اصفهان اومدیم. بعد از گشت و گذاری رایگان در محدوده میدان نقش جهان این بار قراره یه رایگانگردی دیگه داشته باشیم. اینبار از محله جلفا و دیدنیهای اطرافش بازدید میکنیم. این منطقه جاذبههای زیادی داره که میتونه تصور شما رو نسبت به نصفجهان تغییر بده. شاید بعدازاین گردش کوتاه چندساعته، اونقدر نظرتون درباره شهر گنبدهای فیروزهای عوض بشه که اون رو جور دیگهای به بقیه معرفی کنین. شاید حتی اولویتهای بازدیدتون در سفرهای بعدی به این کلانشهر تغییر کنه. بههرحال میدون نقشجهان و کاخها و عمارتهای داخل و اطرافش خیلی جذاب و دیدنی هستن؛ اما برای بعضیها اصفهان یعنی میدون جلفا و کوچههای سنگفرششده اون محله با کلیساها و کافههاش. ما امروز قراره به این محله تاریخی اصفهان بریم و خودمون رو غرق خوبیها و زیباییهاش کنیم. بهتون قول میدم اگه همراه ما بشین بهتون خیلی خوش بگذره.
سفر ما از چهارراه توحید شروع میشه به خیابون نظر میانی میریم و از اونجا وارد میدون جلفا میشیم. بعد از دیدن و شناختن این میدون تاریخی از کوچه جلفا به سمت کلیسای وانک حرکت میکنیم. ساختمون کلیسا نه فقط از داخل بلکه از بیرون هم خیلی تماشائیه. برای همین مدتی رو صرف دیدن اون میکنیم و در جو این محله و آدمهاش قرار میگیریم. بعد، پیادهروی خودمون رو ادامه میدیم تا به خیابون حکیمنظامی برسیم. روبروی تقاطع حکیمنظامی و خیابون کلیسا، جایی که بهش میرسیم، خیابون خاقانیه. این خیابون بین مردم اصفهان خیلی معروفه و چند تا بوتیک درجه یک از برندهای معروف هم اونجاست. برای اینکه گردشمون متفاوت به پایان برسه به ویترین اونها نگاهی میندازیم و اگه چیزی چشممون رو گرفت، امتحانش میکنیم. همیشه که قرار نیست برای چیزی که دوست داریم پولی خرج کنیم؛ بالاخره اینجا خیابون خاقانیه و ما هم تو یه رایگانگردی هستیم. پس حالا که با برنامه ما آشنا شدین، بیاین زودتر سفرمون رو شروع کنیم؛ چون داره دیر میشه.
ما الان چهارراه توحید هستیم. به نظر یکی از چهارراههای معمولی و شلوغ شهره اما اینطور نیست. پشت کوچهها و خیابونهای منتهی به این چهارراه، چند اثر فرهنگی خیلی مهمه که دیدنش خیلی ارزشمنده. مسیر حرکت ما به سمت خیابون نظر میانیه، اما اگه به سمت نظر شرقی حرکت کنین، ابتدای این خیابون تو یکی از کوچههای فرعی، آتشکده درب مهر زرتشتیان رو داریم. این آتشکده تو دوران معاصر ساخته شده و برای کسانی که دوست دارن با فرهنگهای مختلف در اصفهان آشنا بشن، خیلی جذابه.
دیدن این آتشکده و کلیساهایی که از اونها اسم میبریم به ما ظرفیت فرهنگی و اجتماعی نصفجهان رو نشون میده. شهری که قرنهاست میزبان اقلیتها و مذاهب مختلفه و تونسته یه زندگی مسالمتآمیز رو برای مردمش فراهم کنه.
قدمزدن در هوای نظر میانی
وارد خیابون نظر میانی میشیم. خیابونی که اسم خودش رو از خواجه نظر، یکی از بزرگان ارامنه در دوره شاهعباس اول گرفته. صدها سال پیش، وقتی ارامنه به اصفهان کوچ میکنن بعضی از اونها مثل خواجه نظر مسئولیتهای مهمی رو برعهده میگیرن. خواجه نظر و برادرش صفر تبدیل به کلانتر ارامنه میشن و جامعه تازه مهاجرتکرده رو سروسامون میدن. این فعالیتها، خواجه رو تبدیل به یه شخصیت مهم در تاریخ جلفا میکنه و بهخاطر همین اسمش روی یکی از خیابونهای این شهر گذاشته میشه. در این منطقه خیابون دیگهای هم هست که نام یکی دیگه از شخصیتهای مهم و تاریخی ارامنه رو داره؛ خیابون خواجه پطرس.
وقتی در نظر میانی به سمت میدون جلفا حرکت میکنیم، خیلی زود به یکی از مهمترین آثار تاریخی اصفهان، یعنی کلیسای بِتلِهم میرسیم. این کلیسا با حمایت ویژه خواجه پطرس، تاجر معروف ارمنی ساخته شده. اگرچه بتلهم به اندازه کلیسای وانک معروف نیست ولی در نوع خودش کمنظیره. توصیه میکنم وقتی رو به تماشای این شاهکار هنری اختصاص بدین.
دیگه چند قدم بیشتر تا رسیدن به میدون جلفا باقی نمونده. اگه در روز این گردش رو انجام میدین، خیلی خبری از شلوغی جمعیت نیست. خیابون اگرچه پرترافیکه اما نسبتاً آرومه. اما اگه شب به این محله اومدین، ممکنه پیادهرو جای سوزن انداختن نباشه؛ چون جمعیت زیاد و بیشتر جوونها در حال پیادهرویان. خیلی از اونها به میدون جلفا میرن و خیلیها هم قصد خرید از فروشگاههای خیابون نظر رو دارن. بعضیها هم مثل ما اومدن تا یه رایگانگردی باحال و لذتبخش داشته باشن.
این میدون با بقیه میدونهایی که تا حالا دیدین خیلی فرق داره. اولین چیزی که بعد از واردشدن بهش نظرتون رو جلب میکنه، کوچک بودنشه. خیلی راحت میتونین به همه جاش سرک بکشین بدون اینکه بعداً ذرهای احساس خستگی کنین. یه میدون مربعیشکل با مغازههایی که دورتادور اون رو پر کردن. اما بیشتر که دقت میکنین چیزهای جذاب و سرگرمکننده دیگهای هم میبینین.
تو ورودی میدون، یه ساعت آفتابی خیلی قشنگ تو یه حوض کوچک هشتضلعی گذاشتهان. اگه کار این ساعتها رو بلدین، امتحانش کنین و از ساعت و دقیقهای که نشون میده مطمئن بشین. اما این یکی از جاذبههای میدون جلفاست. حالا دیگه به طور کامل وارد میدون شدین و میتونین با چرخوندن سر همهجا رو ببینین. میدونی با ایوانهای بلند که مردم، اکثرا جوونها روی لبه اون نشستن و باهم معاشرت میکنن. چند تا نیمکت چوبی هم هست. یه سکوی نسبتاً وسیع با سه پله هم وسط میدون گذاشتهان که اگه بعضیها دلشون خواست اونجا بشینن. انگار این میدون جایی برای خوشگذرونی و گذرون وقته. اگه هوس قهوه یا ساندویچ کنین خیلی راحت میتونین از مغازههای اطراف تهیه کنین و حال خودتون و دوستانتون رو از این هم بهتر کنین. فقط یادتون باشه بعد از صرف غذا یا قهوه، زبالههاش رو داخل سطلهای آشغال بریزین. اینطوری میدون قشنگ ما، تمیز میمونه و بازدید از اون لذتبخشتره.
جلوتر که میآین، وسط میدون، روی سکویی که گفتم، یه مجسمه از چهرهای آشنا میبینین. یکی از مفاخر ارامنه و شهر اصفهان، زاوِن قوکاسیان با لبخند زیباش به گردشگرهای جلفا نگاه میکنه. زاون، سینماگر معروف، چند سالیه که به خونه ابدیش رفته، اما یاد و خاطرهش هیچوقت فراموش نمیشه.
حالا دیگه وقت رفتن از این میدون تاریخیه. میخوایم به کوچه جلفا و کلیسای وانک بریم و ببینیم اونجا چه چیزی منتظرمونه.
تو کوچه سنگفرششده جلفا که قدم میزنین، حس میکنین انگار تو یکی از کشورهای اروپایی هستین. حال و هوای محله و آدمهاش خیلی با اون چیزی که از اصفهان میشناختیم فرق داره. مردم خصوصاً جوونها با لباسهای رنگی و مد روز در رفت و آمدن. اونها از این کافه به اون فستفود و از اون فستفود به اون یکی بوتیک سر میزنن. این نقطه از شهر، دنیا جور دیگهایه و حسوحال متفاوت مردم رو میشه در چهره و شکل راهرفتنشون دید. کافههای خوب زیادی تو این محله هست که میتونین از طعم خوش قهوههاشون لذت ببرین. چند تا فستفود و رستوران باکیفیت هم اینجا هست. این کوچه و این محله یه مرکز گردشگریه و هیچی واسه یه گردش خوب و بهیادموندنی کم نداره.
به کوچه کلیسای وانک میرسیم. کلیسای معروف و پرطرفدار ارامنه اصفهان همینجاست. از دیوار بلند با نمای کاهگلی که طول زیادی داره و به یه در ورودی شلوغ میرسه، میشه فهمید که درست اومدهایم. برج ناقوس کلیسا از همینجایی که ما هستیم بهخوبی دیده میشه. ناقوس، وسیلهای شبیه زنگولهست اما خیلی بزرگتر از اونه و برای خبرکردن مومنها در مراسمهای مذهبی ازش استفاده میشه. کلیسای وانک قرنهاست عبادتگاه مسیحیانه و مثل یه نگین بر انگشتر فیروزهای شهر اصفهان خودنمایی میکنه. فقط کافیه یه بار وارد این کلیسا بشین تا مبهوت هنر و زیبایی این شاهکار جاودانه بشین. این بنای ماندگار از هنر ایرانیاسلامی هم بینصیب نمونده. کلیسای وانک مثال خوبی از تبادل فرهنگی در ساخت آثار شاخص هنریه.
روبروی در بزرگ و تاریخی این اثر شگرف، مجسمهای از یه مرد مسیحی قرار گرفته. کسی که به نظر میرسه یکی از مقامهای مذهبی ارامنه باشه. او خاچاطور کِساراتسی، ناشر اولین کتاب چاپی در ایران و خاورمیانهست. اگه به کلیسای وانک رفتین و سری به موزه اون زدین، اطلاعات خوبی درباره این شخصیت مهم تاریخی به دست میارین.
به مسیر خودمون ادامه میدیم. داریم به آخرهای سفرمون نزدیک میشیم. قراره کوچه کلیسای وانک را تا آخر طی کنیم تا به خیابون حکیم نظامی و از اونجا به خیابون خاقانی برسیم. همون خیابون معروفی که قبلا دربارهش حرف زدم و پاتوق خیلی از جوونهای خوشپوش واسه خرید لباسه.
قراره پایان گردشمون خیلی جذاب و سرگرمکننده باشه. میخوایم سری به ویترین مغازههای خیابون خاقانی بزنیم و اگه لباسی رو دوست داشتیم امتحانش کنیم. خاقانی پیش اصفهانیها، یه خیابون گرونقیمته برای خرید لباس؛ ولی شاید چیزهای مناسب و خوشقیمتی هم پیدا شد. اینجا کمی شلوغ و پرترافیکه و رفتوآمد زیادی هم هست برای همین گردش تو این خیابون به مذاق همه خوش نمیاد. اما پیشنهاد میکنم برای تنوع هم که شده خسته نشین و بوتیکهای زیبا و متنوع خاقانی رو ببینین.
سفرمون خوش بود
اینجا آخر سفرمونه و باید باهم خداحافظی کنیم. ما گردشمون رو از چهارراه توحید شروع کردیم به خیابان نظر میانی رفتیم و از اونجا وارد میدون جلفا شدیم. میدون جلفا دیدنیهای زیادی برای ما داشت؛ از ساعت آفتابی ورودی این میدون بگیرین تا مجسمه زاون قوکاسیان و ایوان زیبایی که دورتادور میدون کشیده شده و چیزهای دیگه. بعد از کمی مکث تو این میدون به کوچه جلفا رفتیم و خودمون رو در جو پرشور مردم و کافهها و رستورانهاش قرار دادیم. از اونجا وارد کوچه کلیسای وانک شدیم. این کوچه با وجود کلیسا، اونقدر زیبا و دیدنی شده که بهسختی میشه بازدید از اون رو فراموش کرد. بعد به راهمون ادامه دادیم و به خیابون حکیمنظامی و از اونجا به خیابان خاقانی رفتیم. دیدن بوتیکهای این خیابون با لباسهای متفاوت و رنگارنگش یه تجربه متفاوت از رایگانگردی در اصفهان بود. حالا تصور میکنم تا حد خوبی با محله جلفای اصفهان و دیدنیهای اون آشنا شده باشین. حالا نوبت شماست که نظرتون رو درباره این محله و جاذبههاش به دوستها و آشناهاتون بگین. امیدوارم که دوباره همسفر بشیم و جاذبههای دیگهای از شهر اصفهان رو باهم ببینیم.
نویسنده: بهراد باقری
من اهل سفر با کلماتم. هر روز کولهپشتیام رو برمیدارم، اون رو پر از کلمه میکنم و میزنم به جادههای دور و نزدیک… سفرهایی آزاد، خیالانگیز و بهیادماندنی.