تور پیاده روی اصفهان | رایگان گردی از دروازه‌دولت تا میدان نقش‌جهان
دیدن جاذبه‌های تاریخی اصفهان بدون خرج‌کردن یک ریال پول اصلاً کار سختی نیست. این شهر پر از آثار و بناهای فرهنگیه که دیدنشون فقط به علاقه احتیاج داره. چند ساعت وقت بذارین تا بفهمین چه چیزهایی رو می‌شه به‌رایگان تو این شهر دید. جاذبه‌هایی مثل میدون نقش‌جهان، خیابون چهارباغ، سی‌وسه‌پل و… اونقدر بهم نزدیکن که دیگه وقتی برای بناها و موزه‌های پولی نمی‌مونه. تو یه همچین روزی بهتره پولتون رو واسه خوردن کباب و بریون اصفهان بذارین. بعد چند ساعت پیاده‌روی، خوردن یه غذای خوشمزه خیلی می‌چسبه!
یه گزینه خوب واسه رایگان‌گردی تو نصف‌جهان، میدون نقش‌جهان و جاذبه‌های اطرافشه. از دروازه‌دولت شروع می‌کنین، می‌رین به سمت خیابون سپه و از اونجا می‌رسین به اون میدون معروف. این شاهکار که شهرتش عالم‌گیر شده، پر از دیدنی‌های جورواجوره که برای هرکدومش می‌تونین چند ساعت وقت بذارین. اما قرار نیست ما بلیت بخریم پس بناها را از بیرون تماشا می‌کنیم. معماری این ساختمون‌های تاریخی از بیرون اونقدر جذاب هست که نخوایم بلیت بخریم. تازه میدون نقش‌جهان یکی از مکان‌های محبوب اصفهانی‌ها هم هست. اونجا می‌تونین با مردم این شهر بیشتر آشنا بشین. بعد از اینکه بازدیدتون تموم شد، چند راه واسه خارج‌شدن از میدون هست که می‌تونین خودتون تصمیم بگیرین. برنامه‌های بعدازاین رایگان‌گردی، خوردن بریون، خرید صنایع‌دستی و… رو به خودتون واگذار می‌کنیم.
ایستگاه اول: دروازه دولت
اسم امروزی دروازه‌دولت، میدون امام حسینه، ولی مردم اصفهان هنوز اینجا رو به اسم قدیمش می‌شناسن. این نقطه از شهر به چند دلیل خیلی اهمیت داره. یکی به این خاطر که بافت تاریخی شهر تو این منطقه هست. از جنوب به چهارباغ عباسی و سی و سه پل می‌رسه. از سمت شرق هم به میدون نقش‌جهان و آثار تاریخی اون راه داره. غیر از این، دروازه‌دولت به چند بازار مهم اصفهان نزدیکه و خیلی از مردم برای خرید کفش، پوشاک و صنایع‌دستی به اینجا میان. واسه همین پر تردده و معمولا گذر مسافرها زیاد بهش می‌خوره.
اما اگه شما بخواین گردشگری‌تون رو از دروازه‌دولت شروع کنین، چه چیزهای جالب و جذابی منتظرتونه؟ اگه ساختمون بزرگ، زشت و بدقواره‌ای رو که در ضلع غربی میدون واقع شده (ارگ جهان‌نما) فاکتور بگیریم، اینجا چیزهای جالبی هست. سمت غرب دروازه‌دولت، ساختمون شهرداریه. این ساختمون یه ساختمون دو‌طبقه و سفیده که به لحاظ معماری کمتر بنایی رو می‌شه مثل اون پیدا کرد. قدمت این بنا به حدود 80 سال پیش برمی‌گرده، حوالی جنگ جهانی دوم زمانی که ایران با آلمان ارتباط خوبی داشت. اون زمان مستشاران خارجی زیادی در ایران بودن و این سازه هم از معماری آلمانی تاثیر گرفته. برعکس ساختمون‌های امروزی که ارتفاع زیادی دارن، ساختمون شهرداری به لحاظ افقی خیلی کشیده شده و مهمه. یه ساعت بزرگ بالای دیوار اونه که معمولا راس هر ساعت زنگ می‌زنه. تقریبا تموم اوقات سال فضای سبز جلوی شهرداری با گل‌‌و‌گیاه تزئین شده. اگر هم شب بخواین اصفهان‌گردی کنین، می‌تونین نورپردازی‌های شبانه این بنا رو تماشا کنین.
اما اون‌طرف‌تر چهارباغ عباسیه که الان تبدیل شده به گذرگاه عابر پیاده. شما به‌محض اینکه می‌رسین به دروازه‌دولت و سرتون می‌چرخه به سمت چهارباغ، چند تا چیز جالب می‌بینین. یه مرد قدیمی که سوار اسبه و با یه چوب بلند، انگار که می‌خواد به چیزی ضربه بزنه. این مجسمه نماد ورزش چوگانه که یه زمانی تو اصفهان خیلی بازی می‌شد و پیش شاهان صفوی ارج‌و‌قرب زیادی داشت. دوست داشتین می‌تونین باهاش عکس یادگاری بگیرین.
بیشتر که وارد این خیابون می‌شین،
یک حصار شیشه‌ای رو می‌بینن. اینجا پایه‌های کاخ جهان‌نما هست که چند سال پیش تو عملیات حفاری پیدا شد. الان با مرمتی که شده و حفاظی که دورش کشیدن، دارن ازش مراقبت می‌کنن. دست راستتون هم یکی از کتاب‌فروشی‌های قدیمی اصفهان، فرهنگسرای کتابه. می‌تونین به ویترین تازه‌هاش نگاهی بندازین، شاید بعضی از عنوان‌هاش توجهتون رو جلب کرد.
یستگاه دوم: خیابون سپه
از دروازه‌دولت به سمت میدون نقش‌جهان حرکت می‌کنیم. نزدیک‌ترین راه خیابون سپهه. یه خیابون قدیمی که سنگ‌فرش شده و مثل چهارباغ فقط مخصوص عابران پیاده‌ست. وقتی تو این خیابون قدم می‌زنین، هم از طبیعت و آثاری تاریخی اصفهان چیزهایی می‌بینین، هم از وضعیت اقتصادی و اجتماعی روز مردم. یک طرف نرده‌های چوبیه که دارن از کاخ چهلستون و محوطه سبز اون مراقبت می‌کنن. این نرده‌ها از پشت شهرداری شروع می‌شن به در شمالی چهلستون می‌رسن و از اونجا تا موزه تاریخ طبیعی ادامه پیدا می‌کنن. درخت‌های بلند و قدیمی هر دو طرف این خیابون رو سایه انداخته‌ان. تو خود کاخ چهلستون هم فضای سبز و درخت‌های زیادی هست که موقع قدم‌زدن اون‌ها رو می‌بینین. اگه دلتون سبزی طبیعت و آرامش و آواز پرنده‌ها رو بخواد از پیاده‌روی سمت راست می‌رین. اما اگه حال و هوای مردم شهر و کفش‌های پشت ویترین رو دوست داشته باشین، باید از پیاده‌روی سمت چپ برین.
همینطور که مشغول راه‌رفتنین چیزهای جورواجوری می‌شنوین. بعضی‌ها شما رو دعوت می‌کنن به داخل مغازه تا چیزی بخرین، بعضی‌ها هم درباره خرید‌و‌فروش دلار و یورو ازتون سوال می‌کنن. اگه حوصله داشته باشین، فضای سرگرم‌کننده‌ای هست. شما تا وقتی که برسین به چهارراه سپه از دو کوچه خیلی معروف و قدیمی شهر هم عبور می‌کنین؛ کوچه تلفون خونه و کوچه کازرونی. این دو کوچه الان به مرکز تعمیر و مواد اولیه کیف و کفش تبدیل شده‌ان؛ اما در گذشته خونه‌های قدیمی بزرگی از قاجار اینجا بود. وقتی به چهارراه سپه برسین، دیگه می‌تونین دروازه بزرگ میدون نقش‌جهان رو ببینین.
در فاصله بین چهارراه سپه و میدون نقش‌جهان، چند تا بنای خیلی مهمه. بانک ملی، بانک سپه، بانک شاهی و اداره دارایی اصفهان اینجا واقع شدن. شما هنگام عبور از این قسمت، می‌تونین معماری قدیمی و متفاوت این بناها رو از نزدیک تماشا کنین. بانک شاهی متعلق به دوره قاجاره که چند سال پیش ثبت ملی شد.
ایستگاه سوم: میدان نقش‌جهان
حالا باید به شاهکار هنر صفوی رسیده باشین، میدونی که از همه جای دنیا واسه دیدنش به اصفهان میان. وقتی به ورودی نقش‌جهان می‌رسین، صحنه بزرگی رو می‌بینین که پر از جاذبه‌های گردشگری کوچیک و بزرگه. از بناهای تاریخی مشهوری که هرکدوم واسه خودش دنیایی از سحر و جادوئه، تا فضای داخلی میدون و زمین بزرگی که زمانی در اون بازی چوگان انجام می‌شد. شما ساعت‌ها می‌تونین تو این جهان زیبا سرگرم باشین بدون اینکه ذره‌ای احساس خستگی کنین.
وقتی وارد میدون می‌شین، بیشتر از هر چیز تحت تاثیر فضای سنتی اون قرار می‌گیرین. انگار‌نه‌انگار که اینجا کلان‌شهری به اسم اصفهانه که ساختمون‌های بلند و مدرنش سر به آسمون کشیده. اینجا هیچ نشونی از شلوغی و ترافیک خیابون‌های اصفهان نیست. سرتون رو که بالا میارین، اگه روز باشه و آلودگی هوا نباشه، احتمالا یک آسمون آبی وسیع می‌بینین. اگر هم شب به دیدن نقش‌جهان اومده باشین، می‌تونین گوشه کناره‌های آرومی رو پیدا کنین و از تماشای آسمون شب لذت ببرین.
همونطور که گفتم مردم اصفهان میدون رو خیلی دوست دارن. واسه همین لهجه شیرین اصفهانی رو اینجا زیاد می‌شنوین. خانواده‌هایی که با زنبیل غذا، گُله به گُله‌ی میدون حصیر پهن کرده‌ان و باهم وقت می‌گذرونن. بچه‌ها هم تو چمن‌ها و زمین سنگی بازی‌هایی مثل فوتبال، والیبال و بدمینتون می‌کنن. بعضی وقت‌ها هم تو آسمون نقش‌جهان بادبادک‌های بزرگ رنگی می‌بینین که انتهای نخش می‌رسه به دست یه بچه‌ی کوچولو. خلاصه که تو این میدون بزرگ زندگی موج می‌زنه و هیشکی از بودن در اینجا حوصله‌اش سر نمی‌ره.
اگه اون وسطای میدون جایی واسه نشستن پیدا کنین، درشکه‌ها رو می‌بینین که پشت‌سر‌هم دور میدون می‌چرخن. این درشکه‌ها تو هر نوبت تا چهار پنج مسافر رو سوار می‌کنن و دور نقش‌جهان می‌گردونن. درسته که شما قرار نیست سوار این درشکه‌ها بشین، اما دیدن اون‌ها و صدای حرکتشون یه تجربه خاص و متفاوته. البته که نباید یادمون بره وضعیت اسب‌های میدون، صدای اعتراض خیلی از فعالان حقوق حیوانات رو بلند کرده. این اسب‌ها تو همه ایام سال، در گرما و سرما مشغول کارن و خیلی‌هاشون از تغذیه و سلامت خوبی برخوردار نیستن.
بعد از یه مدت نشستن و استراحت، بد نیست که بلند بشین و سری به حجرههای دور‌تا‌دور میدون بزنین. حجره، همون صورت قدیمی مغازه‌های امروزیه که حدود 200 تا از اونا دور میدون نقش‌جهانه. شاید دلتون خواست بستنی بخورین یا اصلا وارد بازار بشین و تو کافه‌هاش گلویی تازه کنین. اما قبلش بیاین و نگاهی به سوغات و صنایع‌دستی اصفهان بندازین.
میدون نقش‌جهان مثل یه نمایشگاه می‌مونه. پشت ویترین هر حجره‌ای که وایمیسین، کلی چیزهای جذاب رنگ‌و‌وارنگ می‌بینین که دلتون نمی‌آد راحت ازش چشم بردارین. یادمون هست که این یه رایگان گردی تو نصف‌جهانه اما اگه دلتون خواست، چی بهتر از خرید و حمایت از آثار فرهنگی هنری اصفهان؟ اینجا هم گز و سوهان پیدا می‌شه و هم صنایع‌دستی مثل خاتم، فیروزه‌کوبی، منبت، قلمزنی، مسگری، مینیاتور و خیلی چیزهای دیگه. پشت ویترین حجره‌ها، هر چیزی که چشمتون رو گرفت، می‌تونین از فروشنده بخواین که بیاره و بهتون نشون بده. بعد هم، داخل حجره می‌تونین از دری که به بازار باز می‌شه بیرون برین. حجرههای داخل بازار هم مثل حجرههای داخل میدون، چیزهای زیادی واسه تماشا‌کردن دارن. اون‌ها هم پر از اشیای هنری جورواجورن.
نقش‌جهان چند تا بازار مختلف داره. اگه از نزدیک‌های خیابون سپه، وارد بازار سمت راست شده باشین، کمی که پیش برین، صدای تلق و تلوق مسگری رو می‌شنوین. اینجا بازار مسگرهاست و خیلی از کسبه در کنار خرید‌و‌فروش اقلام مسی، مسگری هم می‌کنن. صدای برخورد چکش و میخ روی ظروف و اشیای مسی شاید کمی آزاردهنده باشه؛ ولی به دیدن چیزهایی که ساخته می‌شه، می‌ارزه. نقش‌هایی که روی سطوح مسی تصویر می‌شن، کم از نقاشی‌های بعضی از هنرمندها ندارن. بازارهای دیگه‌ای هم هست که اگه شما دوست داشته باشین، می‌تونین اون‌ها رو ببینین. تو میدون کفش، ادویه، لوازم بهداشتی و پوشاک هم پیدا می‌شه.
ایستگاه چهارم: سر در قیصریه
حالا که تا اینجا اومدین، باید سردر بازار قیصریه رو هم ببینین. این بنا تو ضلع شمالی میدون نقش‌جهانه. طرح‌ها، نقش‌ها و معماری این بنا در نوع خودش کم‌نظیره. تو نقاشی‌های این سردر، تصویر شاه‌عباس رو می‌بینین که داره با ازبکان می‌جنگه. نقاشی‌های تاریخی و اسطوره‌ای دیگه‌ای هم هست که حتما باید تماشاشون کنین.
اگه از وقت‌گذرانی تو میدون و بازارهای نقش‌جهان سیر شدین که بعید می‌دونم، وقتشه سری به دو مسجد مهم میدون و کاخ عالی‌قاپو بزنین. بازدید از مهمترین و معروف‌ترین میدون اصفهان بدون دیدن این بناها هیچ لطفی نداره.
ایستگاه پنجم: مسجد شیخ لطف الله
وقتی از سردر قیصریه به سمت ضلع جنوبی میدون حرکت می‌کنین، در ضلع شرقی یکی از زیباترین گنبدهای جهان رو می‌بینین. اینجا مسجد شیخ لطف‌الله یکی از بناهای پرآوازه عصر صفویه. مسجدی که تفاوت‌های زیادی با هر مسجد دیگه‌ای تو دنیا داره و به لحاظ معماری بی‌نظیره. به‌سختی می‌شه از کنارش عبور کرد و چشم از گنبد سراسر نقش و نگارش، در چوبی تاریخی و کاشی‌کاری‌های زیباش برداشت. اگه این شانس رو داشتین و یک روز از فضای داخلی مسجد بازدید کردین، باید خودتون رو واسه شگفتی‌های زیادی آماده کنین. این دُردونه عصر صفوی، همونقدر که از بیرون زیباست از داخل هم بی‌نهایت تماشایی و سحرانگیزه.
اگه به اندازه کافی از تماشای مسجد شیخ لطف‌الله لذت بردین به حرکتتون ادامه بدین تا به ضلع جنوبی میدون برسین. هنوز چیزهای زیادی واسه تماشا کردن وجود داره. یک مسجد بزرگ و باشکوه، طرف دیگر نقش‌جهان، درست روبروی سردر قیصریه منتظر شماست. مردم اصفهان بخت بزرگی دارن که می‌تونن یکجا از این همه هنر و زیبایی بهره‌مند بشن.
ایستگاه ششم: مسجد شاه اصفهان
مسجد جامع عباسی یکی از مهمترین بناهای عصر صفویه که به لحاظ ارزشمندی هیچ‌چیزی کمتر از بهترین موزه‌های ایران نداره. این مسجد تو عصر صفوی توسط بعضی از بهترین استادکارهای اون زمان ساخته می‌شه و امروز یکی از مهمترین جاذبه‌های گردشگری اصفهانه. تو این بنای باشکوه مجموعه‌ای از هنرهای معماری، کاشی‌کاری، نجاری و… به‌کار‌رفته. هیچ‌کس نیست که وارد این بنا بشه و تحت تاثیر زیبایی‌های اون قرار نگیره. زیبایی‌هایی که بعضی‌هاشون به چشم می‌آد و بعضی‌هاشون رو هم باید با روح و قلب احساس کرد.
حتما در شبکه‌های اجتماعی دیده‌این که بعضی‌ها زیر گنبد جنوبی مسجد‌شاه آواز خوانده‌اند و فیلم‌شون وایرال شده. این به‌خاطر ویژگی انعکاس صدا در این نقطه از بناست. یکی از بهترین آوازها رو استاد علی‌اصغر شاهزیدی با این شعر از حافظ خونده‌ان:
از صدای سخن عشق ندیدم خوشتر
یادگاری که در این گنبد دوار بماند
ایستگاه آخر: کاخ عالی قاپو
نوبت بازدید از کاخ عالی‌قاپوئه. عمارتی که فاصله کمی از مسجد‌شاه داره و تو ضلع غربی میدون واقع شده. تصور اینکه صدها سال پیش بنایی از خشت و آجر تا ارتفاع نزدیک به 50 متر ساخته بشه، خیلی مشکله؛ اما واقعیت داره. وقتی به نقش‌جهان می‌ریم این اثر کم‌نظیر رو با ایوانی از ستون‌های بلند و پرصلابتش می‌بینیم. مردم و گردشگرها تو ایوان بزرگ و زیبای اون مشغول عکسبرداری و تماشای نقش‌جهان اصفهانن. کاخ عالی‌قاپو فقط به خاطر عظمت و بزرگی خودش مشهور نیست. هنر کاشی‌کاری و گچ‌کاری ایرانی رو می‌شه همه جای این بنا دید و لذت برد. این شاهکار معماری یک اثر موندگاره که مثل یک نگین در قلب اصفهان می‌درخشه.
وقت خداحافظیه
در این رایگان‌گردی ما از آثار و بناهای مختلفی بازدید کردیم. سفرمون از دروازه‌دولت شد. به ساختمان شهرداری و مجسمه مرد چوگان‌باز سر زدیم. بعد از دیدن باقی‌مانده‌های کاخ جهان‌نما به خیابان سپه رفتیم. با قدم‌زدن در این خیابون قدیمی از کنار کاخ چهلستون و بوستان زیبای اون رد شدیم. از مغازه‌ها و پاساژهای این خیابان که بیشتر کفش می‌فروشند هم بازدید کردیم. چند ساختمان قدیمی و مهم با معماری زیبا مثل بانک ملی، بانک سپه و بانک تجارت را از نزدیک دیدیم. تا اینکه بالاخره به میدون نقش‌جهان رسیدیم.
تو میدون نقش‌جهان به هر طرف که نگاه کردیم، چیزی غیر از هنر و زیبایی ندیدیم. میدونی بزرگ که گنجینه‌های هنرهای اصفهان رو تو خودش جا داده، از میناکاری و منبت تا مسگری، فیروزه کوبی و… . بعد از اینکه داخل میدون، حجره‌ها و بازارهای اطرافش رو خوب سیاحت کردیم به دیدن سردر قیصریه، مسجد شیخ‌لطف‌الله، مسجد شاه و کاخ عالی‌قاپو رفتیم. این بناها رو از بیرون دیدیم و از تماشای هنر و معماری اون‌ها بی‌نهایت لذت بردیم.
این یکی از رایگان‌گردی‌ها تو اصفهان بود. این شهر پر از آثار و بناهای فرهنگی و تاریخیه که به طور رایگان می‌شه ازش بازدید کرد و لذت برد. شما برای یک رایگان‌گردی خوب فقط کافیه به فصل و زمانی که قصد بازدید دارین توجه کنین. شاید بعضی از مسیرها برای رایگان‌گردی در گرمای تابستان و بعضی ایام سال ایده‌آل نباشه. یادتون نره محیط‌زیست رو دوست داشته باشین و این شهر زیبا رو زیبا نگه دارین.
