غذاهای محلی قم | طعم لذیذ آبگوشت‌ها و آش‌ها

در سفر به شهر قم از هر چه که بشه گذشت از خوش‌مزه‌های بی‌نظیرش نمی‌تونین بگذرین. به دنیای از تنوع مزه و طعم خوش اومدین. غذاهایی که از خوردنشون سیر نمی‌شین. اگه اهل غذا و خوراکی هستین، قم با تنوع خوراکی و غذاهای اصیلش، بهشتی برای سلیقه‌ی خوراکی شماست.
در کنار جاذبه‌های تفریحی، تاریخی و گردشگری هر شهر رسیدن به بخش خوشمزه سفر، تجربه‌ای لذت‌بخش برای شما به جا می‌گذاره. چشیدن طعم خوش غذا و خوراکی‌های هر نقطه از ایران می‌تونه همون چیزی باشه که شما رو دوباره به اون شهر برگردونه. شهر قم با بافت سنتی و کویری خودش با وجود داشتن ریشه قوی تاریخی، غذاهای اصیلی در سفره‌ داره. تنوع در طعم و عطر هر کدوم از این غذاها باعث می‌شه که انتخاب از بین اون‌ها برای شما سخت باشه.
اگه بخوایم لیستی از لذیذترین غذاهای سنتی ایرانی تهیه کنیم آبگوشت، در صدر این لیست خودنمایی می‌کنه. با توجه به محبوبیت آبگوشت بین مرم ایران، طبیعیه که هر شهر آبگوشتِ مخصوص به خودش رو داشته باشه. از اون جایی که قم شهری کویری با قدمت زیاده، عجیب نیست اگه لیست پر باری از غذا‌های سنتی رو تو این شهر پیدا کنیم.

آبگوشت قُنبید قم، خوشمزه‌ی پر طرف‌دار

این آبگوشت که جایگاه اصلیش بین آشپزخونه‌های قمه، تونسته به خوبی خودش رو در سفره‌ی مردم شهر‌های دیگه هم جا بده. اما قنبید چیه؟ قنبید، در واقع از کلمه‌ی قمنبید (نبات قم)، گرفته شده. اگه تابه‌حال به بازار میوه و سبزی سری زده باشین، حتماً قنبید رو که از دسته‌ی کلم‌هاست دیدین. به قنبید، کلم‌قمری، کلم‌سنگی و داش کلم هم می‌گن. حالا که با اصل و پایه‌ی غذا آشنا شدین، ببینیم این آبگوشت از چی تشکیل شده و چطور درست می‌شه.

این غذای مقوی از گوشت گوسفندی، کلم‌قمری، پیاز، لوبیا سفید، گندم پرک، رب گوجه، پودر لیمو عمانی، نمک، فلفل و ادویه تشکیل شده. قمی ها واسه پخت این غذا از شب قبل لوبیا رو تو آب خیس می‌کنن، تا هم پخت راحت‌تری داشته باشه و هم هضم بهتری انجام بشه. واسه شروع پخت اول پیاز رو ریز می‌کنن و سرخ می‌کنن و بعد با کمک زردچوبه به رنگ طلایی درمیاد. تو مرحله بعد، رب گوجه و ادویه‌ها رو اضافه می‌کنن تا هم بوی خامی رب گرفته بشه و هم رنگ بیشتری داشته باشه. حالا نوبت اضافه کردن اصل ماجرا، تو آبگوشته؛ گوشت رو اضافه می‌کنن و تفت می‌دن تا رنگش عوض بشه. تو این مرحله لوبیا سفید و گندم پرک رو اضافه می‌کنن و مقدار مناسبی از آب رو تو ظرف می‌ریزن و منتظر می‌شن تا شروع به جوشیدن کنه. بعد از کمی جوشیدن، کلم‌های قمری رو که پوست گرفتن تیکه می‌کنن و به بقیه مواد اضافه می‌کنن. واسه یه آبگوشت خوشمزه باید دما پایین باشه تا مواد مغزپخت بشن و خوب جا بیافته. بعد از پخت کامل، نمک و پودر لیمو رو اضافه می‌کنن و کمی بعد این غذای لذیذ و خوش‌مزه آماده‌ است.
جالبه بدونین قنبید یا همون کلم قمری از اون دسته سبزیجاتیه که خواص زیادی داره. مصرف این نوع از کلم هم به سلامتی کمک می‌کنه و هم باعث پیشگیری از بیماری‌ می‌شه.

آبگوشت هویج برگه، غذای محلی قم با هویج

یکی دیگه از آبگوشت‌های معروف تو شهر قم هویج برگه‌ است. از روزگار قدیم تا هنوز، این غذا، بین قمی‌ها محبوبه و رونق سفره است. این آبگوشت از ترکیب هویج قمی (هویج زرد) برگه، گوشت با استخوان، لوبیا قرمز، نعنا خشک، پیاز، زردچوبه و نمک درست می‌شه. این غذا همراه با نان و سبزی یا ترشی خورده می‌شه. آشپز‌های قمی برای پخت این آبگوشت اول حبوبات رو که از شب قبل خیس خورده به همراه گوشت و آب داخل قابلمه می‌زارن تا به جوش بیاد و بعد شعله رو کم می کنن. در مرحله بعد که مواد نیم‌پز شده، هویج خرد شده رو اضافه می‌کنن. حالا تو یه ظرف جدا نمک و ادویه‌ها رو با شیره و سرکه مخلوط و به ظرف اصلی اضافه می‌کنن. در نهایت پیاز سرخ شده و نعنا داغ رو به غذای کاملاً پخته شده اضافه می‌کنن و غذا آماده سرو می‌شه.

آبگوشت یخنی بادمجان

یخنی بادمجان از غذاهای محلی استان قمه که در دسته آبگوشت‌ها قرار می‌گیره. قمی‌ها برای درست کردن این آبگوشت از گوشت، بادمجان، به، پیاز، نخود، رب‌گوجه، نعنا، روغن، نمک و ادویه استفاده می‌کنن.

برای تهیه‌ی این غذا حبوبات رو از قبل خیس می‌کنن. پیاز رو در روغن سرخ و بعد از اون گوشت رو باهاش تفت می‌دن. با تغییر رنگ گوشت ادویه و رب گوجه رو اضافه می‌کنن. روی مواد در حال طبخ آب می‌ریزن؛ گوشت که نیم پز شد، حبوبات رو اضافه می‌کنن. بادمجان و به رو در مرحله بعد اضافه می‌کنن و اجازه می‌دن تا تمام مواد، کاملاً پخته بشه. مرحله آخر پخت، پیازداغ رو به همراه نعناداغ به غذا اضافه می‌کنن. این آبگوشت لذیذ آمادست.

آش جو (آش پَتله) قم

آش از غذاهای سنتی و محبوب مخصوصاً تو هوای سرد، برای ایرانی‌ها به‌حساب میاد. آش جو قم از اون آش‌هاست که با یه بار امتحان کردنش میره تو لیست دلخواه غذایی. آش جز غذاهای سبک اما مقوی به حساب میاد که به راحتی می‌تونه تو هر وعده غذایی استفاده بشه. برای درست کردن این آش به موادی مثل لوبیاچیتی، نخود و جو هر سه به میزان مساوی احتیاجه. مواد دیگه‌ای که برای طبخ این غذا استفاده می‌شه شامل‌: سیر، پیاز، کشک، سبزیِ آش، نمک، فلفل، زردچوبه و نعناع خشکه. برای پخت این غذا مثل هر آشی دیگه باید حبوبات رو از روز قبل بخیسونن. جو رو هم خیس می‌کنن و با غذاساز کمی خرد می‌کنن. نخود و لوبیا رو اول نیم‌پز می‌کنن و بعد با جو می‌زارن پخته بشه. تو یه ماهیتابه جداگانه سیر پیاز و نعنا رو به همراه زردچوبه و فلفل سرخ می‌کنن. مواد سرخ شده داخل ماهیتابه رو به همراه سبزی آشی که خرد شده به بقیه مواد قابلمه اصلی اضافه می‌کنن و اجازه می‌دن تا با دمای ملایم به خوبی پخته بشه و جا بیافته. بعد از پخت، از سیر، پیاز و نعنای سرخ شده به همراه کشک برای تزیین استفاده می‌شه.

آش قونبید

آش قنبید یا کلم یکی دیگه از غذاهای محلی استان قمه که بیشتر در ماه رمضان پخته می‌شه.
گوشت گوسفندی، کلم‌قمری، برنج، آب گوشت، پیاز، روغن و ادویه از مواد تشکیل‌دهنده این آش خوشمزه هستن. واسه درست کردن این غذای سالم اول گوشت رو با پیاز کمی تفت می‌دن و می‌زارن پخته شه. در ظرفی جدا، کلم‌های شسته و خرد شده رو داخل قابلمه‌ای با روغن تفت می‌دن. پیاز رو هم خرد می‌کنن تا همراه کلم سرخ بشه و بعد بهش ادویه، زردچوبه و نمک رو اضافه می‌کنن. مواد هر دو ظرف رو بعد از پخت گوشت تو یه قابلمه می‌ریزن و برنج رو اضافه می‌کنن. غذا با شعله کم باید پخته و آماده بشه. مرتب هم می‌زنن تا ته نگیره. در انتها که غذا رو تو ظرف ریختن از نعنا و پیازداغ برای تزیین استفاده می‌کنن.

ماش ماشک

ماش ماشک هم از غذاهای سنتی و محلی استان قمه که از ماش، گوشت، هویجِ زرد، نمک و ادویه تشکیل شده.
آشپزهای قمی برای طبخ این غذا اول گوشت رو به همراه یه پیاز می‌زارن تا نیم‌پز بشه. تو مرحله بعد ماش رو که از قبل خیس شده به همراه هویچِ زرد، نمک، فلفل و ادویه اضافه می‌کنن. بعد از پخت کامل با دمای کم، ماش ماشک رو با گوشت‌کوب برقی یا دستی خوب می‌کوبن تا له بشه و به همراه سبزی، ترشی و نان سنگک میل می‌کنن.

ماشاب

ماشاب غذایی مقوی و از آش‌های محلیه که خوردن اون به دلیل داشتن فیبر، خواص زیادی داره. این غذا با ترکیب موادی مثل: گوشتِ ران یا گردن گوسفند، ماش، برنج، گندم، لوبیا چشم‌بلبلی، عدس، سیب‌زمینی، کدوحلوایی، پیاز، نمک، فلفل و زردچوبه درست می‌شه.
واسه پختن این غذای مقوی؛ اول گوشت رو می‌پزن، بعد ریش‌ریش می‌کنن. حبوبات رو به همراه برنج و گندم و پیاز سرخ شده می‌زارن تا نیم‌پز بشه. بعد از اون سیب‌زمینی و کدو رو خرد می‌کنن و به همراه نمک و ادویه و آب گوشت به غذا اضافه می‌کنن تا خوب پخته شه. بعد از پخت کامل، مواد گوشت رو اضافه می‌کنن و کار تموم می‌شه. در نهایت تو ظرف سرو ریخته می‌شه و با کشک و پیاز تزیین می‌کنن.

دمپختک قمی

دمپختک یا دم‌پختی هم از غذاهای سنتی و محلی استانه که با برنج تهیه می‌شه و به دلیل عطر و طعم عالی که داره در بسیاری از شهرهای ایران هم طرفداران زیادی داره. برنج، لپه باقالی، پیاز، کره، زردچوبه و نمک، مواد اولیه این غذا رو تشکیل می‌ده. خوردن این غذا با ترشی، ماست یا سالاد شیرازی، مزه خوبش رو چندبرابر می‌کنه. البته قمی‌ها بعضی اوقات این غذا را با تخم‌مرغ نیمرو نوش جان می‌کنن.
برای تهیه این غذای خوشمزه، برنج را از یک تا دو ساعت قبل در آب و کمی نمک خیس می‌کنن. لپه باقلا رو جدا می‌پزن. پیاز ریز رنده شده رو با زردچوبه، تو یه تابه با روغن تفت می دن تا حسابی طلایی بشه. لپه باقلا را آبکش می‌کنن و به همراه برنج از قبل خیس خورده، پیاز سرخ شده، روغن، نمک و کره در یک قابلمه می‌ریزن. به مقدار لازم آب روی مواد ریخته می‌شه تا روی حرارات متوسط آب برنج کشیده و آماده دم کشیدن بشه.

مغزابه

یکی دیگه از غذاهای مقوی و پرخاصیت استان قم، مغزابه یا مغز‌آب است. این غذا سرشار از فیبر و چربی‌های مفیده و انرژی بدن رو افزایش می‌ده. برای تهیه مغزابه از گردو، کشک، نعنا خشک، پیاز، نخود، روغن، نمک و زردچوبه استفاده می‌کنن.
برای پختن این غذای خوشمزه اول باید حبوبات رو از روز قبل تو آب خیس بدن. پیاز رو ریز و سرخ می‌کنن بعد زردچوبه، کشک و مغز گردو رو بهش اضافه می‌کنن و تفت می‌دن. لوبیا رو همراه مقداری آب، روی حرارت می‌زارن تا نرم و پخته بشه. بعد از پخت، لوبیا رو آبکش می‌کنن، به بقیه‌ی مواد اضافه می‌شه و با حرارت کم پخته می‌شه. با پیاز داغ و نعنا روی اون رو تزیین می‌کنن و آماده سرو می‌شه.

پتله پلو

این غذای لذیذ و محلی که از غذاهای مورد علاقه روستایی‌هاست بسیار مقوی و کم کالریه. پتله پلو از برنج، بلغور گندم، سیب‌زمینی، پیاز، عدس، کشمش، روغن، فلفل، نمک، زردچوبه و زعفران درست می‌شه.
واسه درست کردن پتله پلو اول پیاز رو تو روغن سرخ می‌کنن و بهش زردچوبه می‌زنن تا طلایی بشه. گندم از قبل خیس خورده رو به پیاز اضافه می‌کنن تا پخته بشه. تو یه ظرف دیگه برنج رو آب و زردچوبه می‌ر‌یزن تا پخته بشه و بعد آبکش می‌کنن. برنج و گندم رو لایه لایه تو قابلمه می‌ریزن تا دم بکشه. تو یه ماهیتابه کشمش و گردو رو با کره تفت می‌دن و زعفران دم‌کرده رو بهش اضافه می‌کنن . این ترکیب رو بعد از دم کشیدن برنج در زمان سرو روی اون می‌ریزن.

کلام آخر
از جمله غذای معروف دیگه‌ی قم که در بین شهر‌های دیگه هم به شیوه‌ی خودشون طبخ می‌کنن، می‌شه به کوفته، اشکنه‌ی سیب زمینی و خاگینه که قمی‌ها بهش قاقاناخ یا قیقاناخ می‌گن اشاره کرد. خلاصه که این شهر با سفره‌ای متنوع از غذاهای لذیذ و خواستنیش مشهوره. غذاهایی که باب طبع گردشگرهاست و ارزش امتحان کردن رو داره. بی انصافیه اگه در سفر به شهر یا روستایی غذایی جز غذای محلی اون‌جا خورده بشه . شما با خوردن ظرفی از غذای لذیذ محلی هم با آداب مردم اون شهر آشنا می‌شین و هم خاطره‌ای خوش برای همیشه در ذهنتون موندگار می‌کنین. نوش‌جان.